Tháng 11 là tháng cầu cho các linh hồn. Ở Campuchia giáo dân Việt Nam cũng không quên tổ chức những Thánh lễ và giờ cầu nguyện cho các linh hồn, đặc biệt là những người thân trong gia đình đã mất. Phía sau nhà thờ thánh Phanxicô Xavier có một nghĩa trang nhỏ. Vì đất không có nên nghĩa trang nằm sát nhà thờ và nhà giáo dân. Hiệnnay khu nghĩa trang đó cũng đã không còn chỗ trống nữa nên cha xứ đã mua thêmmột miếng đất khác để có nơi chôn cất những người mới qua đời.
Vào ngày lễ nhớ đến các linh hồn (ngày 2 tháng 11), mình đã đến dâng lễ cho một cộng đoàn nhỏ bé ở Km 9. Ở đó họ không có nhà thờ mà chỉ có một nhà nguyện nhỏ. Thi thoảng có linh mục đến dâng lễ ở nhà nguyện này. Bình thường thì giáo dân ở đây đi lễ ở nhà thờ chợ Nhỏ cách đó vài cây số.
Khi biết có linh mục Việt Nam đến Phnom Penh thì ông trùm của giáo họ đã xin mình đến dâng lễ tiếng Việt cho giáo dân ở đó. Vì mình biết vấn đề nhạy cảm liên quan đến việc tổ chức lễ tiếng Việt trong Giáo hội Campuchia nên mình bảo ông phải liên lạc và xin phép cha xứ, là một vị thừa sai người Thái Lan. Sau khi đã nhận được xự đồng ý của cha xứ mình mới đến dâng lễ.
Thánh lễ ở trên tầng hai của một căn nhà phố rộng khoảng 5 mét và dài khoảng 15 mét. Nhà nguyện đơn sơ, chỉ có một ít tượng ảnh và bàn thờ để dâng lễ. Trước lễ mình tập hát cho cộng đoàn những Thánh ca bằng tiếng Việt và ôn lại một số bài hát thường dùng trong Thánh lễ. Đa số vẫn còn nhớ những câu đáp trong Thánh lễ cũng như những bài hát quen thuộc, đặc biệt là những người lớn tuổi. Họ cũng thuộc lòng các kinh tiếng Việt. Chỉ riêng kinh Vực Sâu mà giáo dân Việt Nam hay đọc để cầu cho linh hồn đã qua đời thì không ai biết. Có lẽ kinh này được phổ biến ở Việt Nam sau khi họ đã di cư nên không quen thuộc.
Nhìn cũng sẽ biết được không sớm thì muộn những Thánh lễ và giờ đọc kinh bằng tiếng Việt cũng sẽ dần dần vắng đi trong đời sống của giáo dân gốc Việt tại Campuchia và thay vào đó là những nghi thức hoàn toàn bằng tiếng Miên. Vài chục năm hoặc vài trăm năm nữa, những người Campuchia gốc Việt cũng sẽ như những người Thái gốc Việt nói rằng, lúc còn nhỏ có nghe ông ba đọc kinh bằng tiếng Việt nhưng bây giờ họ không nhớ nữa. Họ chỉ nhớ được vài câu. Mặc dầu biết rằng đây cũng là diễn tiến bình thường đối với người di cư đến sống trong một đất nước và xã hội khác, nhưng cũng có một chút chạnh lòng khi phải chấp nhận sự mất mát về ngôn ngữ và văn hóa mà cha ông đã truyền lại. Dù sao thì chỉ mong rằng cho dù có mất đi những thứ đó thì thế hệ người Việt tại Campuchia sau này sẽ không bao giờ đánh mất đức tin và lòng đạo đức vốn là tính chất của người Công giáo Việt Nam cho dù ở bất cứ nơi nào trên thế giới.
Siem Reap, ngày 5.11.2015
No comments:
Post a Comment