Mình kết thúc chuyến đi 16 ngày tới Đức và Hà Lan sau những ngày tham dự chương trình hội thảo chủ đề “missio dei” (sứ vụ của Thiên Chúa). Chương trình được tổ chức bởi tỉnh dòng Ngôi Lời tại Đức, cụ thể là các viện truyền giáo học và nhân chủng học trực thuộc hội dòng tại Đức. Chương trình được tổ chức với một hình thức khác với những chương trình hội thảo học thuật mà người ta từng chứng kiến. Một tham dự viên diễn tả sự kiện như là một “retreat for scholars” (cuộc tĩnh tâm cho giới học thuật), vì từ đầu tới cuối không hề có một bài thuyết trình nào liên quan đến chủ đề.
Thường thì trong các chương trình hội thảo, ban tổ chức sẽ mời một số chuyên gia thuyết trình các đề tài và gợi ý cho tham dự viên thảo luận. Tuy nhiên, trong lần này thì ban tổ chức chỉ đưa ra những câu hỏi hoặc khái niệm chính để cho các tham dự viên chia sẻ trong nhóm nhỏ, rồi báo cáo và thảo luận trong nhóm lớn. Theo cha Christian, một trong hai người chủ chốt trong việc xây dựng chương trình thì cách “thả người vào ao nước” như vậy có thể khiến cho mọi người cảm thấy thiếu định hướng và chới với. Tuy nhiên, nó cũng tạo điều kiện cho mọi người cùng nhau suy tư, trăn trở và tìm ra những câu trả lời cho những câu hỏi nềng tảng về khái niệm missio dei.
Quả thực hình thức thảo luận cũng như chủ đề xem ra đơn giản lại trở nên một thách đố lớn cho các tham dự viên. Khi nói tới sứ vụ của Thiên Chúa khiến cho chúng ta phải đặt ra nhiều câu hỏi căn bản đòi hỏi sự suy tư thần học rất sâu sắc như: Thiên Chúa là ai? Thiên Chúa hoạt động trong thế giới như thế nào? Sự liên quan giữa missio dei và sứ mạng/sứ vụ của Chúa Giê-su như thế nào? Missio dei được đặt trên nền tảng của Ba ngôi Thiên Chúa như thế nào? Thiên Chúa mong muốn gì nơi con người? Giáo hội đóng vai trò gì trong sứ vụ của Thiên Chúa? Vai trò của Giáo hội đòi hỏi Giáo hội phải tự hiểu về chính mình như thế nào? Căn tính của Giáo hội là gì?
Riêng với một hội dòng với mục đích truyền giáo như Dòng Ngôi Lời thì có những câu hỏi thiết yếu khác như: Sự nhận thức về tính chất và mục đích của missio dei đòi hỏi hội dòng và các thành viên phải điều chỉnh cách hoạt động của mình như thế nào? Những phương cách hoạt động nào phù hợp với missio dei? Làm thế nào để chúng ta có thể phân định nhằm biết rằng hoạt động của mình phù hợp với missio dei? Các chủ trương quan trọng của Dòng Ngôi Lời những năm qua, điển hình chủ trương “đối thoại ngôn sứ” và “giao thoa văn hoá” được bắt nguồn từ khái niệm missio như thế nào? Hội dòng đã thực suy tư một cách sâu xa về mối liên quang giữa khái niệm missio dei và các đường hướng của hội dòng hay chưa?
Ngoài ra còn có những câu hỏi như: Sự thấu hiểu về missio dei ảnh hưởng đến cách Giáo hội tương quan với các tôn giáo khác như thế nào? Vai trò và vị trí của các tôn giáo khác dưới lăng kính của missio dei là gì? Khi áp dụng khái niệm missio dei một cách toàn diện thì sẽ ảnh hưởng như thế nào đến việc xây dựng cơ cấu của Giáo hội và các tổ chức trong Giáo hội, cách đào tạo các lãnh đạo và thành viên trong Giáo hội, cách tổ chức các hoạt động mục vụ và loan báo Tin Mừng, và cách ứng phó với những vấn đề nan giải về công lý hoà bình, môi trường, di dân, v.v.?
Đối với mình thì cuộc hội thảo đã gợi lên cho mình nhiều câu hỏi hơn là câu trả lời. Bởi vì trong số tham dự viên có những khác biệt về chuyên môn, văn hoá, ngôn ngữ nên mặc dù có sự đa dạng và thú vị, nhưng lại tạo nên một số ngăn cản trong việc đào sâu suy tư một cách chuyên môn và có hệ thống. Ngoài ra, tính “tự phát” của chương trình cũng khiến cho mình đặt câu hỏi rằng ban tổ chức sẽ làm gì sau chương trình hội thảo này để cho những suy tư và vấn đề được mổ xẻ trong những ngày qua được tiếp tục tìm hiểu một cách có hệ thống nhằm giúp hội dòng có những tài liệu hoặc đường hướng để đưa ra lối hoạt động của mình trong tương lai. Ngoài ra, suy tư thần học về missio dei từ Dòng Ngôi Lời có thể đóng góp gì cho Giáo hội nói chung nhằm giúp Giáo hội sống đúng với căn tính và sứ mạng của mình? Nếu không có những bước tiếp theo thì e rằng, cuộc hội thảo lần này cũng sẽ không khác gì nhiều nhiều cuộc hội thảo khác ở khắp mọi nơi – người ta tụ họp với nhau, trao đổi với nhau, rồi sau đó ra về, nhưng mọi thứ vẫn đâu vào đấy.
Trong phần phát biểu cuối cùng của mình trong hội thảo, mình đã nói lên đề xuất ban tổ chức và các chuyên gia thần học trong Hội dòng tiếp tục theo đuổi những vấn đề mà chương trình hội thảo lần này gợi lên hoặc chưa đáp ứng được nhằm xây dựng và thúc đẩy nhiều hơn sự hiểu biết và nhận thức về khái niệm missio dei – một khái niệm mà dường như nhiều người khi nghe qua đều cảm thấy đồng lòng, nhưng khi được yêu cầu để phân tích thì không dễ dàng diễn tả một cách rõ ràng. Sự mơ hồ và thiếu đồng nhất trong cách thấu hiểu về khái niệm chính là điều khiến cho hoạt động truyền giáo của Giáo hội nói chung, cách riêng các tổ chức và cá nhân trong Giáo hội, mang tính cảm tính, chủ quan, và có thể đi ngược với Thánh ý của Thiên Chúa. Bản thân mình sẽ còn phải nỗ lực và suy tư nhiều hơn nữa mới có thể đan dệt những gì mình đã nhận được từ cuộc hội thảo cũng như những gì mình sẽ tìm hiểu trong thời gian tới trở thành một câu chuyện và dòng tư tưởng hợp lý và ý nghĩa nhằm phục vụ cho ơn gọi và hoạt động truyền giáo của mình sau này.
Cologne, Đức, ngày 6.11.2022
No comments:
Post a Comment