Cha Kang In-Gun, SJ - Tri thức Hàn Quốc tại Campuchia

Trong chuyến đi này mình được gặp gỡ và chia sẻ với cha Kang In-Gun một vị linh mục dòng tên người Hàn Quốc. Mình được biết ngài qua sự giới thiệu củ cha Vincent. Khi cha Vincent biết mình làm luận án tiến sĩ về Phật giáo ngài đã giới thiệu cho mình biết cha In-Gun vì ngài cũng đã thực hiện công trình luận án liên quan đến tư tưởng của một vị sư nổi tiếng người Thái đó là sư Buddhadasa.

Mình đến gặp cha In-Gun tại cộng đoàn chính của dòng Tên ở Phnom Penh. Ngài đón tiếp mình rất nồng hậu. Ngày đã kể cho mình nghe veề những công việc truyền giáo và xã hội của Dòng Tên tại Campuchia cũng như dẫn mình sang trung tâm điều hành bên cạnh để giới thiệu về công việc.

Tại Campuchia Dòng Tên có một quán cà phê có tên là Peace Café (Quán Cà Phê Hòa Bình). Quán cà phê ngoài việc bán thức uống mà người ta thường tìm thấy trong bất cứ quán cà phê nào còn bày bán những sản phẩm như tranh ảnh, đồ thủ công, đồ thêu v.v. do những người khuyết tật trong trung tâm của dòng làm ra. Khách đến uống cà phê có thể mua về những thứ đồ này để ủng hộ cho công việc xã hội của dòng.

Qua những gì cha In-Gun chia sẻ về công việc của Dòng Tên tại Campuchia, mình thấy rằng sự cống hiến của Dòng đối với Giáo hội Công giáo tại đất nước này nói riêng và cả đất nước Campuchia nói chung là một điều thật quý giá. Ở Campuchia không có nhiều dòng tu, nhưng dòng Tên là một trong những hội dòng truyền giáo được đón nhận và có uy tín tại đất nước này.

Bản thân cha In-Gun cũng là một người rất ấn tượng. Ngoài việc giữ trách nhiệm giáo dục và đào tạo trong hội dòng, ngài còn làm mục vụ cho cộng đoàn Hàn Quốc sinh sống tại Campuchia. Ngài giảng dạy các môn triết học ở ĐCV cũng như ở trường đại học hoàng gia của chính phủ. Hiện nay ngài đang thực hiện việc dịch thuật từ điển triết từ tiếng Anh sang tiếng Miên để phục vụ cho việc học tập môn này. Và sắp tới ngài sẽ qua Thái Lan để tham dự chương trình hội nghị của Hội Đồng Giám Mục Á Châu về Đối thoại liên tôn.

Cha In-Gun đã tặng cho mình cuốn sách luận án tiến sĩ của ngài để làm kỷ niệm trong lần gặp gỡ này. Chắc chắn trong tương lai mình sẽ còn đượ gặp ngài nữa và cả hai người đều hy vọng rằng sẽ có cơ hội để hợp tác trong công việc liên quan đến chuyên môn của mình.

Siem Reap, ngày 5.11.2015

Giáo dân Việt tại Campuchia cầu cho các linh hồn

Tháng 11 là tháng cầu cho các linh hồn. Ở Campuchia giáo dân Việt Nam cũng không quên tổ chức những Thánh lễ và giờ cầu nguyện cho các linh hồn, đặc biệt là những người thân trong gia đình đã mất. Phía sau nhà thờ thánh Phanxicô Xavier có một nghĩa trang nhỏ. Vì đất không có nên nghĩa trang nằm sát nhà thờ và nhà giáo dân. Hiệnnay khu nghĩa trang đó cũng đã không còn chỗ trống nữa nên cha xứ đã mua thêmmột miếng đất khác để có nơi chôn cất những người mới qua đời.

Vào ngày lễ nhớ đến các linh hồn (ngày 2 tháng 11), mình đã đến dâng lễ cho một cộng đoàn nhỏ bé ở Km 9. Ở đó họ không có nhà thờ mà chỉ có một nhà nguyện nhỏ. Thi thoảng có linh mục đến dâng lễ ở nhà nguyện này. Bình thường thì giáo dân ở đây đi lễ ở nhà thờ chợ Nhỏ cách đó vài cây số.

Khi biết có linh mục Việt Nam đến Phnom Penh thì ông trùm của giáo họ đã xin mình đến dâng lễ tiếng Việt cho giáo dân ở đó. Vì mình biết vấn đề nhạy cảm liên quan đến việc tổ chức lễ tiếng Việt trong Giáo hội Campuchia nên mình bảo ông phải liên lạc và xin phép cha xứ, là một vị thừa sai người Thái Lan. Sau khi đã nhận được xự đồng ý của cha xứ mình mới đến dâng lễ.

Thánh lễ ở trên tầng hai của một căn nhà phố rộng khoảng 5 mét và dài khoảng 15 mét. Nhà nguyện đơn sơ, chỉ có một ít tượng ảnh và bàn thờ để dâng lễ. Trước lễ mình tập hát cho cộng đoàn những Thánh ca bằng tiếng Việt và ôn lại một số bài hát thường dùng trong Thánh lễ. Đa số vẫn còn nhớ những câu đáp trong Thánh lễ cũng như những bài hát quen thuộc, đặc biệt là những người lớn tuổi. Họ cũng thuộc lòng các kinh tiếng Việt. Chỉ riêng kinh Vực Sâu mà giáo dân Việt Nam hay đọc để cầu cho linh hồn đã qua đời thì không ai biết. Có lẽ kinh này được phổ biến ở Việt Nam sau khi họ đã di cư nên không quen thuộc.

Nhìn cũng sẽ biết được không sớm thì muộn những Thánh lễ và giờ đọc kinh bằng tiếng Việt cũng sẽ dần dần vắng đi trong đời sống của giáo dân gốc Việt tại Campuchia và thay vào đó là những nghi thức hoàn toàn bằng tiếng Miên. Vài chục năm hoặc vài trăm năm nữa, những người Campuchia gốc Việt cũng sẽ như những người Thái gốc Việt nói rằng, lúc còn nhỏ có nghe ông ba đọc kinh bằng tiếng Việt nhưng bây giờ họ không nhớ nữa. Họ chỉ nhớ được vài câu. Mặc dầu biết rằng đây cũng là diễn tiến bình thường đối với người di cư đến sống trong một đất nước và xã hội khác, nhưng cũng có một chút chạnh lòng khi phải chấp nhận sự mất mát về ngôn ngữ và văn hóa mà cha ông đã truyền lại. Dù sao thì chỉ mong rằng cho dù có mất đi những thứ đó thì thế hệ người Việt tại Campuchia sau này sẽ không bao giờ đánh mất đức tin và lòng đạo đức vốn là tính chất của người Công giáo Việt Nam cho dù ở bất cứ nơi nào trên thế giới.

Siem Reap, ngày 5.11.2015

Hồng ân từ tượng thánh Phanxicô Xavier được vớt lên từ nước sông Mekong

Có một giáo xứ Công giáo ở ngoại thành Phnom Penh có tên là giáo xứ Phanxicô Xavier (ở Chumpa). Người dân ở đây sống cạnh sông Mekong. Đa số người dân đã lên bờ xây nhà ở, nhưng một số vẫn còn ở dưới bè hoặc chiếc ghe để sinh sống bằng nghề nuôi cá.

Một giáo dân của xứ này kể cho mình nghe rằng, trước đây khu vực này chỉ có năm bảy gia đình là người Công giáo. Một ngày nọ có một người Campuchia là người Phật giáo vớt dưới sông lên một bức tượng gỗ. Ông ta đóan rằng đây là tượng linh thiêng nên ông đem về thờ nơi nhà ông. Khi người Công giáo Việt Nam ở đó nhìn thấy bức tượng thì nhận ra đó là một vị thánh Công giáo. Mà hóa ra đó là thánh Phanxicô Xavier. Họ xin chủ nhân bức tượng cho họ đưa về. Mới đầu người tìm ra tượng không đồng ý, nhưng cuối cùng ông cũng đã chấp nhận bán lại bức tượng.

Sau khi bức tượng thánh Phanxicô Xavier hiện diện ở Chumpa, người Công giáo nghe tin và đưa nhau về sinh sống ở đây ngày càng đông hơn. Thầy Bun Ly là người con của giáo xứ kể rằng có một seour đã khuyên họ hãy khấn thánh Phanxicô Xaiver cho đất khỏi bị lở để có thể xây nhà. Sau khi tín hữu tổ chức rước kiệu thánh nhân thì dường như đất phía bên này ngày càng bồi nhiều hơn trong khi phía bên kia sông lại vẫn bị lở. Thế là người ta bắt đầu xây nhà để sống ở đó. Và cuối cùng thì một ngôi nhà thờ với cái tên nhà thờ thánh Phanxicô Xavier cũng đã được xây cất.

Hiện nay giáo xứ có hơn 300 gia đình. Đời sống người dân rất khó khăn. Có những tháng trong năm mực nước sống dâng lên cao thì cả làng phải sống trong tình trạng bị nước ngập. Ai cũng phải cố gắng hết mình mới xây được một căn nhà để sống. Tuy nhiên, nhiều người vẫn tiếp tục sinh sống dưới sông vì không có điều kiện để lên bờ. Cũng có những người không muốn lên bờ vì công việc và thói quen sống dưới bè của mình.

Giáo xứ Phanxicô Xavier là 100 phần trăm Việt Nam. Nhưng cha xứ đương nhiệm là một nhà thừa sai người Thái Lan. Hiện nay 3 trong 9 thầy trong ĐCV là người con của giáo xứ này.

Siem Reap, ngày 4.11.2015