Hôm nay là ngày cuối cùng mình ở lại Kobe trong chương trình sabbatical của mình. Chiều nay, mình đi với cha Th lên giáo xứ của ngài ở tỉnh Wakayama rồi sáng mai ra sân bay để về lại Thái Lan. Mình kết thúc gần 3 tháng ở Nhật -- một thời gian rất tuyệt vời với nhiều niềm vui trong cuộc sống, đặc biệt đối với mục đích mình chọn Nhật để trải qua thời gian sabbatical.
Vì sabbatical là khoảng thời gian để mình tạm gác qua những sinh hoạt và trách nhiệm hằng ngày để thực hiện một dự án cá nhân nên việc chọn địa điểm và dự án phù hợp là thiết yếu cho một chương trình sabbatical tốt đẹp. Dự án mà mình chọn là sử dụng thời gian sabbatical để nghiên cứu và viết một tập sách tiếng Anh về đề tài ‘tôn giáo và môi trường’ để chuẩn bị cho một môn học mà mình sẽ dạy tại Hoa Kỳ vào năm 2024. Mặc dù mình đã nghiên cứu và viết nhiều về chủ đề này, nhưng để thực hiện một tập sách dài thì đòi hỏi quá trình nghiên cứu sâu xa hơn. Vì đây là một dự án quy mô đòi hỏi nghiên cứu về nhiều tôn giáo khác nhau, nên mình cần có thời gian đầy đủ để làm việc mà không bị chi phối bởi những trách nhiệm khác.
Mình đã được cha Th tạo điều kiện thuận lợi khi đến Nhật để có một nơi ở thật yên tĩnh và tiện nghi để làm việc. Mình ở một mình trong một căn nhà trên đồi Rokko, ngoại ô thành phố Kobe. Ở đây cũng tương đối gần ga tàu điện, các quán xá nên việc đi lại dễ dàng. Vì vậy, mình có thể tận dụng cơ hội này để làm theo kế hoạch mà mình đã lên trước khi đến đây.
Vậy trong ba tháng qua mình đã làm được những gì với cơ hội vô cùng đặc biệt này? Mình đã hoàn tất được bản thảo cho 9/10 chương của tập sách. Chỉ còn mỗi chương kết luận là mình chưa bắt đầu bởi vì mình sẽ chỉnh sửa bản thảo xong rồi mới thực hiện phần kết. Nội dung của tập sách xoay quanh các nguyên tắc đạo đức trong các truyền thống tôn giáo khác nhau về vấn đề môi trường như Phật giáo, Nho giáo, Ki-tô giáo, Hồi giáo… Nội dung cũng bàn về những phương cách để thúc đẩy việc chăm sóc môi trường như giao thoa văn hoá và đối thoại liên tôn, cũng như xây dựng mối tương quan mật thiết giữa con người và thiên nhiên dựa trên thế giới quan của các tôn giáo.
Ngoài hoàn tất bản thảo cho tập sách, mình cũng đã biên soạn một số nội dung của các chương để biến nó thành những bài viết tham luận để gửi cho các tạp chí học thuật quốc tế. Bởi vì nội dung và văn phong của một cuốn sách và một bài tạp chí có nhiều điểm khác biệt, nên để đăng bài viết trên tạp chí đòi hỏi một cấu trúc và lối viết khác. Gần đây mình đã gửi 4 bài viết tới các tạp chí ở 4 quốc gia khác nhau – Ba Lan, Đức, Anh Quốc và Indonesia. Hiện 3 trên 4 bài đã trải qua quá trình thẩm định thành công và sẽ lần lượt được đăng trong thời gian tới. Còn một bài gửi tới tạp chí ở Anh Quốc thì vẫn đang trong quá trình thẩm định. Mình cũng hy vọng bài viết sẽ được nhận nguyên bản hoặc nhận sau khi yêu cầu chỉnh sửa.
Những năm gần đây mình đã bắt đầu luyện viết lách bằng tiếng Việt để chia sẻ kiến thức với độc giả Việt Nam nên mình cũng đã biên soạn và chuyển dịch 3 bài viết tiếng Anh sang tiếng Việt. Những bài viết này mình đang lần lượt chia sẻ lên FB và sẽ chỉnh sửa trong thời gian tới để đưa vào một tập sách về đề tài chăm sóc môi trường mà mình sẽ biên tập. Trong tập sách sẽ có những bài viết được thực hiện bởi một số linh mục-tu sĩ Dòng Ngôi Lời. Đây sẽ là một tập sách rất ý nghĩa mà mình cũng đã ôm ấp để thực hiện tự lâu.
Gần 3 tháng ở Nhật, bên cạnh những công việc mà mình không thể gác qua một bên được, ví dụ biên tập tạp chí mà mình phụ trách và tổ chức chương trình hội thảo cho Trung tâm mà mình điều hành, thì bên trên là những gì mình đã hoàn tất được. Mình cảm thấy rất vui vì mình đã biết tận dụng cơ hội này để thực hiện kế hoạch như đã đưa ra. Thời gian qua tuy không quá dài nhưng mình đã làm được nhiều việc, nhiều hơn cả ước tính vì mình cảm nhận rằng, để có thời gian và điều kiện để thực hiện một dự án như thế này là một điều mà rất ít ai có cơ hội để làm. Vì mình là linh mục, được hội dòng hỗ trợ, được người này người kia giúp đỡ nên mình mới có thể bỏ ra thời gian để hoàn toàn tập trung vào điều mình muốn làm. Ở trong xã hội, những người giáo dân bình thường, họ phải lo việc cơm áo gạo tiền và bao trách nhiệm khác trong cuộc sống, họ không thể nào có điều kiện như mình. Vì thế, mình có trách nhiệm phải tận dụng hồng ân mà mình đã nhận được để thể hiện sự ý thức và biết ơn với Thiên Chúa và với những người đã giúp đỡ mình.
Dĩ nhiên thời gian ở đây, mình không cắm đầu vào máy vi tính hoặc sách vở hằng ngày. Mình cũng đã có thời gian để thư giãn, đi du lịch ở một số nơi tại Nhật Bản để trải nghiệm văn hoá, con người và môi trường sống ở Nhật. Có khi mình đem máy vi tính theo để làm việc. Mình đã ngồi viết ở rất nhiều nơi khác nhau tại Nhật bản như trên tàu Shinkensen, tại sân bay, tại ga tàu điện, tại các quán cà phê, quán ăn, khách sạn capsule (khách sạn con nhộng)… Điều này làm cho trải nghiệm viết cũng như những ý tưởng thêm sự ấn tượng, ít nhất trong cảm nhận của cá nhân mình. Thời gian qua cũng có một số người thân quen ở Hoa Kỳ cũng đã đến Nhật du lịch và mình đã có dịp để gặp gỡ họ trên xứ hoa anh đào. Đây là một điều “khuyến mãi” vô cùng giá trị trong quá trình thực hiện sabbatical tại Nhật.
Chương trình sabbatical tại Nhật sắp kết thúc. Mình bước chân đến đất nước yên bình này vào những ngày cuối của mùa hoa anh đào và mình rời nó khi Nhật chuẩn bị bước vào mùa mưa. Nhưng chương trình sabbatical của mình thì chưa kết thúc vì hội dòng cho phép mình thời gian 6 tháng cho việc này. Mình sẽ còn một phần nữa để thực hiện. Mình sẽ có những trải nghiệm mới, những cảm nhận mới, và những ý tưởng mới cho những ngày sắp tới. Mình hy vọng phần còn lại cũng sẽ thú vị và hiệu quả như phần đầu của chương trình.
Kobe, ngày 30.6.2023
