Tính giờ đi làm vs tính giờ đi lễ

Hôm qua mình đi dâng lễ cho một nhóm di dân Việt Nam ở cách thủ đô Bangkok 150km đi về hướng đông nam. “Nhà thờ” thực ra là một phòng hội thảo của một trường học tư nhân được điều hành bởi một người Công giáo, và được cải tạo thành nhà nguyện để tổ chức các Thánh lễ vì trong xã này chưa có nhà thờ Công giáo.

Khi mình tới nơi trước giờ lễ một tiếng đồng hồ chỉ có một ít người đã có mặt. Nhóm có khoảng 60 thành viên, phần lớn phục vụ tại nhà hàng, quán rượu trong vùng hoặc bán dạo. Đang khi chờ đợi giáo dân đến, một anh đã phục vụ trong cộng đồng di dân nhiều năm chia sẻ: Thực ra thì các bạn rất giỏi tính giờ khi liên quan đến việc kiếm tiền. Ví dụ, giờ nào quán nào có khách đông; giờ nào khách VIP, lái xe hiệu gì, biển số gì sẽ có mặt ở quán; giờ nào phải rời khỏi nhà để đi làm cho kịp, v.v. Chỉ riêng việc giờ nào tới nhà thờ cho kịp giờ để xưng tội, tập hát, bắt đầu Thánh lễ thì lại tính hơi kém. Đó là chưa tính có người "quên" hẳn cả giờ đi lễ.

Bangkok, ngày 13.6.2022

Chính trị và tôn giáo

Sau khi đắc cử vị trí thống đốc của Bangkok trong cuộc bầu cử tuần trước, ngày Chủ Nhật (5/6/22), ông Chadchart Sittipunt cùng phái đoàn chính quyền đã đi thăm 3 vị lãnh đạo Phật giáo, Công giáo và Hồi giáo để gặp gỡ và thể hiện tinh thần đoàn kết, hợp tác với các tôn giáo trong vai trò tân lãnh đạo của Bangkok.

Hành động của ông Chadchart cho thấy ông nhận ra vai trò quan trọng của tôn giáo đối với việc lãnh đạo một thành phố lớn như thủ đô Bangkok. Việc các tôn giáo xây dựng mối tương quan tốt với nhau và với các lãnh đạo chính trị là thiết yếu để giải quyết những vấn đề nan giải trong xã hội như đại dịch, khủng hoảng môi trường, thay đổi khí hậu, khoảng cách giàu nghèo, v.v. Trong một thế giới mà mọi người và mọi vật ngày càng nối kết với nhau về mặt chính trị, kinh tế, công nghệ và tâm linh, không nên có chỗ đứng cho thứ tư duy mang tính chia rẻ, cực đoan, phân biệt đối xử và bất hợp tác.

Hy vọng rằng cử chỉ "đẹp" của ông Chadchart Sittipunt đối với tôn giáo sẽ còn được thể hiện với nhiều tổ chức và cá nhân khác nữa để ông có thể giúp đưa thành phố Bangkok cách riêng, và người dân Thái Lan nói chung lên một tầm cở mới trên trường quốc tế, đồng thời giúp cho người dân vượt qua những khó khăn do đại dịch và những tiêu cực xã hội khác mà họ đang phải đối phó.

Bangkok, ngày 6.6.2022

Chia sẻ với di dân trong ngày lễ Chúa Thánh Thần hiện xuống

Trong ngày lễ mừng Chúa Thánh Thần hiện xuống, mình dâng lễ cho một nhóm anh chị em di dân Việt Nam ở nhà thờ Mình Máu Thánh Chúa. Đây là một trong những nhà thờ mới nhất tại Bangkok được tỏa lạc trên đường Ratchapruek. Nhà thờ có kiểu kiến trúc hiện đại, tối giản, với màu trắng làm chủ đạo. Trong giáo xứ này có một nhóm di dân Việt Nam đã sinh hoạt được nhiều năm. Nhưng kể từ khi nhà thờ được hoàn tất thì đây mới chỉ là lần thứ 3 có một Thánh lễ tiếng Việt trong nhà thờ mới này. Điều này xảy ra sau khi giáo xứ có sự thay đổi linh mục quản xứ. Vị tiền nhiệm đã không đồng ý cho nhóm Việt Nam tổ chức Thánh lễ trong ngôi nhà thờ mới với lý do vì cộng đoàn Việt Nam không đảm bảo được vệ sinh khi sử dụng nhà thờ cũng như hay tự ý điều chỉnh âm thanh trong hệ thống âm thanh của nhà thờ. Cha xứ rất quan ngại điều này vì âm lương âm thanh đã được các chuyên gia cài đặt sẵn và không nên thay đổi bởi bất cứ ai. Tuy nhiên, sau khi có sự thuyển chuyển quản xứ thì cha xứ mới tỏ ra sẵn sàng hơn để tạo điều kiện cho cộng đoàn Việt Nam tổ chức Thánh lễ trong ngôi nhà thờ khang trang và hiện đại này.

Mình được ban phụng vụ giao cho trách nhiệm giảng lễ. Trong phần cuối của bài giảng, mình nhắc nhở các anh chị em di dân rằng, trong cuộc sống mưu sinh của họ tại Thái Lan, nếu không có Chúa Thánh Thần thì họ sẽ dễ dàng có những quyết định và lựa chọn xuất phát từ sự khôn lỏi hơn là sự khôn ngoan, thể hiện sự mánh khóe thay vì sự nhanh nhẹn, biểu lộ tính ngông cuồng thay vì lòng can đảm, hoặc tính rụt rè thay vì sự cẩn trọng. Những hành động và lựa chọn đi ngược với sự soi sáng và hướng dẫn của Chúa Thánh Thần luôn là những cạm bẫy lớn đối với các bạn trẻ lao động di dân trên xứ người. Vì thế trong ngày mà Giáo hội mừng lễ Chúa Thánh Thần hiện xuống, ước mong rằng linh hồn của Giáo hội luôn sẽ là một sự trợ lực bền vững cho những người trẻ đang tìm cho mình những lối đi đúng đắn trong cuộc sống.

Bangkok, ngày 5.6.2022

Cuốc chiến cạnh tranh dành được sự chú ý

 

Có một điều mà mình đang cố gắng làm mỗi lần đi lại trên xe buýt hay xe điện công cộng là không xem điện thoại như đa số các hành khách khác đang ngồi trên xe. Nếu có dùng điện thoại thì chỉ là để nghe audiobook qua tai nghe. Lý do là vì trong công việc của mình hằng ngày, mình luôn nhìn chăm vào màn hình vi tính hoặc ipad để viết lách, biên tập, đọc tài liệu… Vì thế, khi đi ra ngoài, đó chính là lúc mình có cơ hội để ‘biết người biết ta’ qua việc quan sát những gì xung quanh mình.

Ngồi trên xe buýt, mình có thể nhìn nhân viên thu tiền và xuất vé cho hành khách như thế nào. Mình có thể xem cách người đó giao tiếp với mọi người và thái độ trong công việc. Ngồi trên xe điện, mình có thể nhìn xung quanh để quan sát những mốt thời trang hay kiểu tóc mà giới trẻ ngày nay đang ưa chuộng. Mình có thể phát hiện nếu có người cao tuổi chưa có chỗ ngồi mà mình có thể nhường lại cho họ. Và dĩ nhiên đó cũng là lúc mình để cho mắt mình làm việc nhẹ nhàng hơn khi không phải dán vào một mành hình nhỏ bé của chiếc điện thoại thông minh.

Trên thực tế thì trên xe buýt hay xe điện có 10 người thì 9 người đang xem điện thoại. Vì thế mỗi lần mình ngồi trên tuyến xe điện ngầm tại Bangkok mà nhìn thấy ‘quảng cáo’ trên màn hình nhắc nhở mọi người không dùng điện thoại khi đi lại trên cầu thang, hoặc đang bước vào hoặc ra khỏi tàu thì mình không thể không cảm thấy một chút trớ trêu, vì thông điệp bổ ích ấy dường như không được ai tiếp cận, vì hầu hết đang nhìn vào điện thoại, đâu có nhìn lên màn hình tv của toa tàu để xem quảng cáo. Bởi thế lời tuyên truyền của người sản xuất thông báo cộng đồng dường như trở thành nước đổ lá môn. Người đã không xem điện thoại khi ngồi trên tàu điện thì có lẽ cũng sẽ không xem điện thoại khi lên xuống cầu thang hoặc thang máy. Còn người có nguy cơ có hành vi này nhiều nhất thì thông điệp lại không nhận được sự chú ý của họ.

Sự chú ý là một thứ mà thời buổi này còn quý hơn vàng. Ngày xưa, người ta cho vàng lá món đồ có giá trị nhất. Nhưng bây giờ thứ mà ai cũng muốn chiếm được, đó là sự chú ý của người khác. Các công ty công nghệ, các doanh nghiệp, các nhà sản xuất phim ảnh…nghiên cứu và tìm đủ mọi cách để lấy được sự chú ý của người tiêu dùng. Đối với người kinh doanh các mặt hàng, sự chú ý có thễ dẫn đến doanh thu cao hơn. Đối với một ca sĩ, sự chú ý biến cho bài hát của họ trở nên một bản hit. Đối với các công nghệ, sự chú ý dẫn đến những cái bấm chuột để tiếp cận nội dung. Điều này dẫn đến thêm data về người tiêu dùng mà họ có thể ‘thu hoạch’ để tìm hiểu về sở thích, điều kiện, nhu cầu, thói quen…mua sắm của người tiêu dùng để bán lại cho các doanh nghiệp. Vì thế ai cũng tranh dành bằng mọi cách để lấy được sự chú ý của mỗi người từ trẻ em cho đến cụ già.

Sự chú ý của con người ngày càng trở nên một thứ có giá trị, được nhiều người và tổ chức tranh dành thì không dễ gì cho những cá nhân thiếu ‘chuyên nghiệp’ như cha mẹ, cô thầy, cha xứ… có lợi thế trong cuộc cạnh tranh không cân sức này. Và họ cũng dễ dàng nhận ra yếu thế của mình trong cuộc chiến mà ngày càng trở nên khốc liệt hơn. Vì thế mà bài giảng lễ phải ngắn gọn hơn, nghi thức phải kết thúc nhanh hơn, bài thuyết trình phải thêm hình ảnh minh họa, clip YouTube phải xúc tích và dùng nhiều kỹ thuật hơn, và bài viết trên mạng xã hội không chỉ phải ít chữ mà còn phải kèm theo hình ảnh thật bắt mắt. Nội dung gì mà hơi dài hay hơi đơn điệu sẽ dễ dàng bị rơi vào hố rác sâu thẳm của thế giới kỹ thuật số nếu là đăng tải trên mạng. Còn với người nghe trực tiếp thì ngày xưa còn có hiện tượng ‘vào tai này ra tai kia’, nhưng bây giờ không dễ gì để cho nội dung kịp vào tai để mà có cơ hội ra tai kia. Có thể nói, nội dung không cuốn hút sẽ bị loại bỏ ngay từ giây phút trình bày.

Làm thế nào để các nhà tôn giáo hay nhà giáo dục thu hút được sự chú ý của người khác quả là một bài toàn khó. Một nhóm như BTS thì hát hay, nhảy đẹp. Một Elon Musk thì quyền lực và giàu có. Một Selena Gomez thì trẻ trung, quyến rủ. Còn bao nhiêu người khác gây được sự chú ý vì có khả năng làm chiêu trò, gây sốc hay tạo nên sự tò mò nơi người khác.

Trong tình cảnh như thế, các nhà tôn giáo và giáo dục đang đối diện với một thách đố vô cùng khó khăn. Tuy nhiên, họ không thể đầu hàng trước thách đố này, nhưng phải tìm ra những phương pháp để lấy được sự chú ý của con người. Đây là một sự thao thức cho chính mình mà đến bây giờ mình vẫn chưa nghĩ ra phương hướng nào để ứng phó. Mình tin rằng đây cũng là sự trăn trở của vô số các nhà lãnh đạo tôn giáo và xã hội. Và như bao nhiêu vấn đề khác trong xã hội ngày nay, trình bày về vấn nạn luôn dễ dàng hơn đưa ra đường lối giải quyết.

Bangkok, ngày 2.6.2022